Szanowni Państwo,

Zostali Państwo zakwalifikowani do leczenia, którego elementem jest zastosowanie radioterapii. Leczenie przeprowadzone będzie w WWCOIT im. M. Kopernika w Łodzi (Paderewskiego 4, Łódź). Radioterapia, obok chirurgii i leczenia systemowego (chemioterapii, immunoterapii), jest jednym z filarów skutecznego leczenia onkologicznego, a czasami bywa nazywaną „operacją bez rozcinania”.

Prościej mówiąc, wykorzystujemy badania obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, PET), aby precyzyjnie określić, gdzie nowotwór się znajduje lub może znajdować. Następnie tworzymy plan, określając w jaki sposób wiązki promieniowania powinny przez Państwa przechodzić, aby zniszczyć nowotwór, ale nie uszkodzić tkanek zdrowych. Jest to tzw. teleradioterapia. Komórki, które tworzą Państwa nowotwór, są bardziej wrażliwe na promieniowanie jonizujące niż komórki zdrowe (gorzej naprawiają swój materiał genetyczny). Wykorzystujemy tę cechę, aby zniszczyć komórki nowotworowe i jednocześnie nie uszkodzić tkanek zdrowych. Sama radioterapia w leczeniu nowotworów rozwijana jest od ponad 100 lat i zgodnie z najnowszymi wytycznymi powinna być zastosowana na którymś etapie leczenia u około 50% pacjentów z rozpoznanym nowotworem. Ostatnie osiągniecia techniki znacznie poprawiły jej dokładność i skuteczność – radiochirurgia, radioterapia stereotaktyczna, brachyterapia. Aby zwiększyć skuteczność radioterapii często równocześnie podaje się chemioterapię (radiochemioterapia), a także coraz częściej immunoterapię (radioimmunoterapia).

Leczenie to, jednak, w pierwszej kolejności trzeba dokładnie zaplanować. Zostanie wykonane badanie tomografii komputerowej (CT) do planowania radioterapii, a w niektórych przypadkach wykonujemy także dodatkowe badanie rezonansu magnetycznego (MR) lub pozytronowej tomografii emisyjnej (PET-CT).

Planowanie leczenia

Aby unikać potencjalnych błędów i zapewnić Państwu najlepsze możliwe leczenie, w kolejnych dniach w pierwszej kolejności omówię Państwa przypadek z innymi onkologami na tzw. konsylium radioterapeutycznym (audyt). Jest to spotkanie, na którym omawiamy wszystkich pacjentów zakwalifikowanych do radioterapii i ustalamy optymalną strategię leczenia. Po akceptacji zaproponowanego przeze mnie planu postępowania w Państwa przypadku, w kolejnych dniach sekretariat Zakładu Teleradioterapii poinformuje Państwa telefonicznie o terminach badań do planowania radioterapii (tomografii komputerowej, ewentualnie MR lub PET-CT). Gdyby nikt do Państwa nie zadzwonił w ciągu tygodnia od dzisiejszej wizyty, bardzo proszę o kontakt z sekretariatem Zakładu Teleradioterapii pod numerem telefonu 42 689 55 28.

Tomografia do planowania radioterapii odbywa się w Zakładzie Teleradioterapii. Jeśli planowane jest zastosowanie kontrastu, proszę przyjść na czczo. Jeśli planowane jest podanie kontrastu, proszę także pamiętać, że powinni Państwo dysponować wynikiem kreatyniny (badanie z krwi, ocena funkcji nerek) przed badaniem i wynik ten nie powinien być starszy niż 7 dni. Tomografia do planowania radioterapii jest wymagana, ponieważ podczas tego badania wykonane zostaną m.in tzw. tatuaże do radioterapii – kropki z atramentu na Państwa ciele, które służą nam jak system GPS. Kropki te są trwałe, ale potrzebujemy ich, ponieważ chcemy napromienić nowotwór i nie uszkodzić zdrowych tkanek. Do tomografii zostaną Państwo ułożeni (np. ręce do góry, materac próżniowy, gating oddechowy) w sposób specyficzny dla lokalizacji Państwa nowotworu. Tak jak zostaną Państwo ułożeni w trakcie planowania radioterapii, w takiej pozycji odbywać się będzie Państwa leczenie. Za każdym razem, gdy trafią Państwo na aparat celem podania kolejnej dawki radioterapii będziemy musieli ułożyć Państwa tak samo i zweryfikować, czy planowane wiązki promieniowania trafią w nowotwór. W szczególnym lokalizacjach, np. miednicy (prostata), prosimy Państwa o przygotowywanie się tak samo do podania każdej frakcji radioterapii, np. oddanie moczu i wypicie 500 ml wody godzinę przed napromienianiem (tak, aby pęcherz moczowy zawsze był tak samo wypełniony). O tym jak przygotowywać się do planowania radioterapii i przy późniejszym leczeniu opowiem Państwu na wizycie, a także uzyskają Państwo te informacje od naszych techników. Dla raka prostaty i pęcherza moczowego przygotowaliśmy także specjalne wskazówki dostępne tutaj. Czasami, zwłaszcza w rejonie głowy i szyi, stosujemy dodatkowe maski termoplastyczne. Takie maski jeszcze bardziej ułatwiają nam ponowne ułożenie Państwa w tej samej pozycji.

Po wykonaniu badania tomografii komputerowej potrzebuję około 1-2 tygodni na zaplanowanie leczenia.

W tym czasie, w pierwszej kolejności, określę, które obszar zawierające komórki nowotworowe chciałbym u Państwa napromienić i do jakiej dawki. Określę w przestrzeni także narządy krytyczne – czyli zdrowe tkanki, które nie możemy uszkodzić podczas leczenia. Promieniowanie musi być precyzyjnie ukierunkowane na obszar guza, aby minimalizować uszkodzenie zdrowych tkanek. Następnie moje wyznaczone obszary zostaną przekazane do naszego zespołu fizyków medycznych. Fizyk przygotuje technicznie jak wiązki emitowane przez aparat do radioterapii (akcelerator liniowy) mają się przecinać, aby maksymalizować dawkę w zmianach nowotworowych i oszczędzić tkanki zdrowe. Gdy plan będzie gotowy, opierając się na międzynarodowych wytycznych określę czy przygotowany plan leczenia będzie dla Państwa bezpieczny. Gdy tylko będziemy dysponować najlepszym planem leczenia zaprosimy Państwa na rozpoczęcie radioterapii. W przypadku badania PET-CT musimy także poczekać na jego opis przez lekarza radiologa i specjalistę medycyny nuklearnej. Z badania PET-CT otrzymają Państwo opis, zaś z tomografii komupterowej do planowania radioterapii nie ma opisu – jest ono przydatne tylko do planowania radioterapii i nie spełnia kryteriów badania diagnostycznego.

Przebieg radioterapii

Dawkę radioterapii ustalamy indywidualnie, a wstępna propozycja może się zmienić po wykonaniu wszystkich badań do planowania radioterapii. Prawie zawsze dawkę, którą musimy Państwu podać, aby nowotwór zniszczyć musimy podzielić na mniejsze części – nazywamy to frakcjonowaniem dawki. W trakcie leczenia jedno podanie zaplanowanej dawki radioterapii nazywamy frakcją.

Może być tak, że Państwa choroba kwalifikuje się do radiochirurgii (podanie jednorazowe lub maksymalnie kilka razy) wysokiej dawki promieniowania. Jednakże może być tak, że leczenie będzie trwało 1-2 tygodnie (np. radioterapia hipofrakcjonowana) lub nawet 7 tygodni. Leczenie może odbywać się codziennie od poniedziałku do piątku z przerwą w weekend lub np. co drugi dzień. Przed, w trakcie i po mogą Państwo dostawać dodatkowe leki, czasami także chemioterapię i immunoterapię. Jak leczenie będzie przebiegało u Państwa, wyjaśnię indywidualnie podczas wizyt.

Radioterapię możemy przeprowadzić u Państwa na 3 sposoby:

• Ambulatoryjnie – dojeżdżają Państwo codziennie (od poniedziałku do piątku) do nas na około 30 minut celem podania kolejnej dawki radioterapii. Tę opcję dedykujemy przede wszystkim pacjentom z Łodzi. Ze mną widzą się Państwo co najmniej raz w tygodniu.
• Hostelowo – przebywają Państwo w hotelu, za który płaci szpital. Z hotelu są Państwo dowożeni i odwożeni przez dedykowanego kierowcę (taxi, za darmo). Minusem hotelu jest to, że NFZ nie refunduje wyżywienia. Tę opcję dedykujemy przede wszystkim pacjentom spoza Łodzi. Ze mną widzą się Państwo co najmniej raz w tygodniu.
• Oddziałowo – przebywają Państwo w Oddziale szpitalnym (Oddział Brachyterapii i Onkologii Ogólnej). Stąd sanitariusze codziennie dowożą Państwa na radioterapię, a ze mną lub z kimś innym z lekarzy (np. lekarzem dyżurnym) widzą się Państwo codziennie. Tę opcję rezerwujemy dla pacjentów w ciężkim stanie lub z istotnymi niepełnosprawnościami. Nasze Oddziały są normalnymi oddziałami szpitalnymi, a zatem obowiązują tam wszystkie obostrzenia (ale i możliwości szybkiej interwencji) tak jak przy normalnym pobycie w szpitalu. Kontakt z Pielęgniarką Oddziałową: tel. 42 689 55 04.

Gdy Państwa plan radioterapii będzie gotowy, otrzymają Państwo od nas telefon z terminem rozpoczęcia radioterapii. Technik/sekretarka (w przypadku trybu ambulatoryjnego lub hostelowego) lub pielęgniarka oddziałowa (w przypadku hospitalizacji) przekaże informacje, gdzie i kiedy należy zgłosić się na rozpoczęcie radioterapii.

Jeśli realizują Państwo leczenie dojeżdżając (ambulatoryjnie) lub będąc w hotelu, w trakcie radioterapii co najmniej 1 raz w tygodniu będą musieli Państwo wykonywać badania krwi oraz spotykać się z mną podczas wizyt kontrolnych. Skierowania na badania krwi dostaną Państwo podczas pierwszej wizyty kontrolnej w trakcie radioterapii. Jeśli nie ustalimy inaczej, proszę Państwa o wykonywanie badań laboratoryjnych w czwartki (punkt pobrań Synevo znajduje się na poziomie -1 w budynku, gdzie realizują Państwo leczenie, koło bufetu; badania można też wykonywać w innych punktach pobrań laboratorów Synevo w województwie łódzkim). Wyników nie muszą Państwo odbierać. Będę je widział w systemie, a w razie potrzeby wydrukuje na wizycie kontrolnej. Cotygodniowe wizyty kontrolne odbywają się w piątek, w gabinecie nr 20 na terenie Zakładu Teleradioterapii (obok sekretariatu, koło aparatów) od godziny 12:00. Nie ma potrzeby wcześniejszego zapisywania się. Mogę tam przyjmować tylko pacjentów w trakcie radioterapii lub zaraz po jej zakończeniu. Podczas tych wizyt ustalamy wszystkie indywidualne dla Państwa zalecenia dotyczące diety, pielęgnacji odczynu, chemioterapii, hormonoterapii i innych aspektów leczenia. W przypadku chemioterapii (temozolomid, kapecetabina) lub hormonoterapii (enzalutamid, apalutamid, darolutamid) w tabletkach zlecenia otrzymują Państwo na tych wizytach. Jeśli musimy zastosować chemioterapię/immunoterapię dożylnie, zaproszę Państwa do Oddziału Brachyterapii i Onkologii Ogólnej. W Oddziale chemioterapię mogę podać Państwu ja lub dr Marzena Zalewska lub dr Barbara Łochowska. W przypadku pilnego pogorszenia stanu zdrowia i innych naglących pytań, mogą Państwo próbować skontaktować się ze mną dzwoniąc do pokoju lekarskiego Oddziału Brachyterapii i Onkologii Ogólnej, gdzie codziennie pracuje (nie w czwartki) i dyżuruje – tel. 42 689 55 03 (ewentualnie do sekretariatu – tel. 42 689 55 01).

Po zakończeniu radioterapii, proszę odebrać wypis z sekretariatu Zakładu Teleradioterapii. Jeśli nie umówiliśmy się inaczej, standardowo zapraszam wszystkich pacjentów na wizytę kontrolną 4-6 tygodni po zakończeniu leczenia w Poradni Radioterapii Onkologicznej (proszę zapisać się w rejestracji lub telefonicznie – tel. 42 689 52 00, wybrać 1 i następnie 3). Podczas tej wizyty omówimy dalszą pielęgnację odczynu oraz zalecenia onkologiczne – badania kontrolne i dalsze postępowanie, jeśli będzie wymagane. Na koniec, korzystając z okazji, proszę także Państwa o pozostawienie opinii w serwisie ZnanyLekarz.pl lub Google.

Polecam także odwiedzenie mojej strony internetowej ( www.radioonkolog.pl ) gdzie mogą Państwo znaleźć więcej informacji na temat leczenia.

 

Z wyrazami szacunku

dr n. med. Konrad Stawiski
Lekarz specjalista radioterapii onkologicznej
Adres e-mail: [email protected]